Trang chủ
Cuộc đấu tranh đang diễn ra giữa TikTok và Chính phủ Mỹ đang lên đến đỉnh điểm khi vào ngày 16/9 vừa qua tại tòa án Liên bang, nơi công ty truyền thông thuộc sở hữu của Trung Quốc lập luận rằng dự luật của Mỹ về việc cấm TikTok trên toàn nước Mỹ là làm trái quy định của Hiến pháp.
TikTok trên đà bị cấm tại Mỹ
Cả TikTok và Bộ Tư pháp đều yêu cầu đưa ra phán quyết trước ngày 6 tháng 12 để Tòa án Tối cao Mỹ xem xét kháng cáo trước khi thời hạn ngày 19/1/2024 của luật có hiệu lực.
Đối với các thương hiệu, lệnh cấm đe dọa đến công cụ đang trở thành khoản doanh thu sinh lời cao của họ. Trong những năm gần đây, các công ty đã lũ lượt đổ xô vào TikTok, một nền tảng mà việc doanh số tăng thần tốc chỉ sau một đêm không còn xa lạ. Ngay cả khi tương lai của TikTok đang gặp nguy hiểm ở Mỹ, các thương hiệu vẫn nói rằng họ vẫn chưa rời bỏ nền tảng này.
Đối với một số người, đó là công việc bình thường khi các thương hiệu tìm cách tối đa hóa doanh số bán hàng trên TikTok. Tuy nhiên, các công ty và người sáng tạo dựa vào TikTok đã lên kế hoạch dự phòng trong trường hợp nền tảng này ngừng hoạt động hoặc đổi chủ.
Vào tháng 4, Quốc hội Mỹ đã thông qua dự luật cho phép TikTok có thời hạn đến ngày 19 tháng 1 để thoái vốn khỏi công ty mẹ nếu không sẽ phải đối mặt với lệnh cấm cấp quốc gia. Mỹ đã lo ngại rằng ứng dụng này gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia, đặc biệt là Trung Quốc có thể truy cập dữ liệu về người Mỹ hoặc theo dõi họ bằng ứng dụng này.
TikTok và ByteDance đã nhiều lần phủ nhận những tuyên bố như vậy và vào đầu tháng 5, các công ty đã khởi kiện để ngăn chặn đạo luật này vì cho rằng nó vi phạm quy định của Hiến pháp.
Việc thông qua luật được đưa ra vào thời điểm TikTok đang tăng gấp đôi nỗ lực biến nền tảng truyền thông xã hội thành một điểm đến mua sắm chính thức với TikTok Shop, được ra mắt tại Mỹ vào năm ngoái. Theo công ty nghiên cứu Earnest Analytics, hơn 11% hộ gia đình ở Mỹ đã mua hàng thông qua TikTok Shop.
Theo Giáo sư ngành luật Eric Goldman tại Đại học Santa Clara, bất chấp sự phản đối của các thẩm phán, lệnh cấm quốc gia vẫn phải đối mặt với những rào cản, cả về mặt pháp lý và trước tòa án dư luận. Một cuộc khảo sát gần đây đối với người trưởng thành tại Mỹ do Trung tâm nghiên cứu Pew thực hiện cho thấy sự ủng hộ đối với lệnh cấm TikTok đã giảm, với 32% ủng hộ so với 50% vào tháng 3 năm ngoái. Hầu hết những người được hỏi cho biết họ nghi ngờ về việc lệnh cấm hoàn toàn có thể diễn ra hay không.
Goldman nói: “Lệnh cấm hoàn toàn không đồng bộ với những gì mọi người thực sự mong muốn.” Goldman cho biết, việc những nỗ lực cấm TikTok trước đây đã thất bại cũng là bằng chứng mạnh mẽ cho thấy Chính phủ đang phải đối mặt với một quyết định khó khăn.
Phản ứng của TikTok là gì?
TikTok đã phản đối mạnh mẽ những lo ngại này và chi hơn 2 tỷ USD cho một dự án mà họ cho biết là ngăn chặn dữ liệu của người dùng Mỹ khỏi Trung Quốc. Trong hồ sơ nộp lên tòa án vào ngày 5/5 thách thức luật này là vi hiến và vi phạm Tu chính án thứ nhất, TikTok cho biết: “Lần đầu tiên trong lịch sử, Quốc hội Mỹ đã ban hành luật cấm vĩnh viễn một nền tảng trên toàn quốc và cấm mọi người Mỹ tham gia vào một cộng đồng trực tuyến độc đáo với hơn 1 tỷ người trên toàn thế giới”.
Nếu thua kiện, liệu ByteDance có thực sự bán TikTok không?
ByteDance không có lí do gì để từ bỏ mảng kinh doanh vô cùng giá trị và đang phát triển của TikTok. Chính phủ Trung Quốc cũng cần phải phê duyệt bất kỳ kế hoạch thoái vốn nào và đã tuyên bố công khai rằng họ sẽ phản đối việc bị cưỡng ép phải bán TikTok. Ngoài ra, việc tách hoạt động của TikTok khỏi ByteDance – về mặt công nghệ – là gần như là không thể.
Vấn đề càng trở nên phức tạp hơn khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố ông phản đối việc TikTok phải bán mình, đảo ngược lập trường mà ông đã đưa ra khi mới nhậm chức.
Sự phản đối của ông Trump hiện có thể đóng vai trò quyết định đến số phận của ứng dụng này, đặc biệt là khi xét đến mối quan hệ của ông với một số nhà đầu tư lớn nhất của ByteDance tại Mỹ, bao gồm cả Jeff Yass, Đồng sáng lập Susquehanna International Group, một nhà tài trợ lớn của Đảng Cộng hòa nắm giữ 15 tỷ USD cổ phần của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc.
Ai sẽ mua TikTok?
ByteDance đã nhấn mạnh rằng họ không muốn bán mảng kinh doanh TikTok tại Mỹ của mình.
Nhưng bất kỳ ai mua công ty này cũng sẽ cần một khoản tiền lớn. ByteDance có giá trị ước tính khoảng 268 tỷ USD và mặc dù hoạt động kinh doanh tại Mỹ của TikTok chắc chắn sẽ nhỏ hơn nhiều, nhưng nó vẫn có thể đạt được mức giá khoảng 40 tỷ USD đến 50 tỷ USD. Để so sánh, Elon Musk đã trả 44 tỷ đô la cho X, nền tảng truyền thông xã hội trước đây được gọi là Twitter, vào năm 2022.
Mức giá cao như vậy loại trừ hầu hết những người mua tiềm năng ngay từ đầu. Các công ty Meta Platforms và Alphabet có vẻ là những bên mua hợp lý, nhưng chính họ cũng đang sa lầy trong những lo ngại về quy định đối với tình trạng độc quyền và ít có khả năng tham gia thương vụ khổng lồ này.
Oracle Corp ban đầu được coi là một điểm đến khả thi, vì công ty phần mềm doanh nghiệp này đã là đối tác của TikTok tại Mỹ. Công ty lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ của ứng dụng Trung Quốc và có hứng thú mua ứng dụng này khi Tổng thống Trump cố gắng thúc đẩy việc bán lại vào năm 2020. Tuy nhiên, Oracle có khoản nợ khoảng 89 tỷ USD, bao gồm cả khoản nợ từ một vụ mua lại lớn khác vào năm 2022, khiến công ty khó có thể tự mình chi trả cho TikTok.
Microsoft là một trong những ứng cử viên hàng đầu khác mua lại hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ vào năm 2020, nhưng thỏa thuận đó cuối cùng đã đổ vỡ. Cựu Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin cũng cho biết ông quan tâm đến việc mua lại hoạt động kinh doanh của TikTok tại Mỹ. Nhưng với sự phản đối rõ ràng của ByteDance đối với thỏa thuận như vậy, không có khả năng nào trong số những khả năng này trở thành hiện thực
Liệu TikTok có thể tồn tại mà không có thị trường Mỹ nếu bị cấm không?
Có thể. Trên trang web của mình, TikTok tự hào rằng đây là ứng dụng được tải xuống số 1 tại hơn 40 quốc gia. Mặc dù Mỹ có một đối tượng khán giả rất lớn, nhưng hơn 170 triệu người dùng hàng tháng của nước này vẫn chỉ là một phần nhỏ trong tổng số hơn một tỷ người dùng của TikTok. ByteDance đã vận hành một bản sao TikTok ở Trung Quốc, có tên là Douyin, với hàng trăm triệu người dùng.
Tuy nhiên, như các nhà điều hành nền tảng khác đã biết, Mỹ là thị trường có giá trị nhất đối với các mạng xã hội vì sự phổ biến của các nhà quảng cáo lớn sẵn sàng trả tiền để tiếp cận đối tượng người dùng Mỹ. Việc nhượng lại Mỹ cho một đối thủ cạnh tranh sẽ khiến phần còn lại của các thị trường toàn cầu của TikTok gặp rủi ro, vì sẽ có mối lo ngại thực sự rằng các hiệu ứng mạng lưới ở Mỹ có thể thu hút mọi người rời khỏi TikTok để chuyển sang các lựa chọn thay thế khác tập trung vào Mỹ.
Một lệnh cấm cũng sẽ giết chết tham vọng lớn của TikTok là mở rộng phiên bản TikTok Shop tại Mỹ, nhánh thương mại điện tử kết hợp giải trí trực tuyến với mua sắm “ngay tức thì”. Ngay cả trong bối cảnh bị giám sát chặt chẽ theo quy định, TikTok Shop vẫn là một trong những bộ phận phát triển nhanh nhất của công ty — một khoản cược lớn mà công ty tiếp tục đầu tư mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu tăng trưởng doanh nghiệp gấp 10 lần vào năm 2024.
Các thương hiệu nói gì?
Nhiều thương hiệu đã nói với Modern Retail rằng họ coi TikTok là động lực quan trọng để tăng trưởng doanh số bán hàng. Cakes Body, công ty sản xuất phụ kiện thời trang dành cho nữ, đã xây dựng được một lượng người hâm mộ hùng hậu thông qua TikTok.
Thương hiệu Scrunchie NightCap theo dõi khoảng 80% – tương đương 4 triệu USD – doanh thu của họ đến từ TikTok. Trong khi đó, Justin Baer, Giám đốc điều hành của công ty khởi nghiệp may mặc Collars & Co, cho biết việc quảng bá sản phẩm trên các nền tảng khác khó hơn đáng kể so với TikTok.
Vào tháng 3, TikTok đã công bố một báo cáo về tác động kinh tế mà họ ủy quyền, trong đó tuyên bố rằng nền tảng này đã giúp các doanh nghiệp nhỏ tăng doanh số bán hàng của họ lên gần 15 tỷ USD vào năm 2023. Công ty cũng tuyên bố rằng họ đã đóng góp hơn 8 tỷ USD vào GDP của Mỹ vào năm 2022 thông qua hoạt động của chính mình.
Đối với Katya Constantine, người sáng lập công ty Digishopgirl Media, việc thoái vốn của TikTok dường như có nhiều khả năng xảy ra hơn là lệnh cấm hoàn toàn. Constantine nói: “Tôi không nghĩ có ai tin rằng TikTok sẽ bị cấm. Tôi nghĩ câu hỏi “Ai sẽ mua lại TikTok? Và điều đó sẽ thay đổi nền tảng như thế nào? có lẽ đáng lo ngại hơn.”
Với Scott McIntosh, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của Cell Phone Seat, được biết đến với các sản phẩm giá đỡ điện thoại có tiếng trên TikTok, anh ấy lạc quan rằng cuối cùng thì TikTok sẽ giành chiến thắng. “Nếu TikTok biến mất, điều đó thực sự sẽ gây tổn hại cho hoạt động kinh doanh của tôi, nhưng tôi nghĩ điều đó sẽ không xảy ra”.
Hiện chưa rõ bước đi kế tiếp. Theo giới chuyên gia, TikTok và ByteDance có thể khiếu kiện lên Tòa án Tối cao Mỹ, nhưng không có gì bảo đảm các thẩm phán sẽ tiếp nhận, xử lý khiếu nại. Quyết định của Tòa phúc thẩm liên bang quận Columbia cũng đặt ra thách thức cho Tổng thống đắc cử Donald Trump. Ông Trump nhiều lần tuyên bố sẽ giải cứu ứng dụng Tik Tok tại Mỹ, nhưng không tiết lộ thông tin, bước đi cụ thể.
Nguồn: Vneconomy